ขอ-ขวด การแผลงเป็นอักษรโรมัน · ไพบูลย์พับบลิชชิง, kɔ̌ɔ, kɔ̌ɔ-kùuat ราชบัณฑิตยสภา, kho พยัญชนะตัวที่ 3 เรียกว่า ฃ ขวด เป็นอักษรสูง ปัจจุบันเลิกใช้แล้ว
“มันเป็นอักษรที่แต่ก่อนเคยใช้แทนเสียงที่หายไปแล้วจากภาษาไทยปัจจุบัน ตอนนี้ออกเสียงเหมือนค ควาย ทำให้คำส่วนใหญ่หันไปใช้ ค ควายแทน ก็เลยเลิกใช้ ฃ ฃวด และ ฅ ฅน ไปโดยปริยาย” ดร ฃ ขวด กับ ฅ คน หายไปตั้งแต่เมื่อไร เมื่อครั้งที่มีการประดิษฐ์พิมพ์ดีดภาษาไทยขึ้น เป็นครั้งแรก ในปี 2434ผู้ ประดิษฐ์ ได้ตัดตัว ฃ, ฅ ทิ้งไปด้วยเหตุว่า พื้นที่บนแป้นพิมพ์ดีดไม่เพียงพอ
เลขบัญชีโกง ขวดอะไรอยู่ในโรงพัก เฉลย : ขวด ตำ รุน คุณตำรวจ; หมออะไรกินได้ เฉลย : หมอยู หมูยอ; มดอะไรกัดเจ็บที่สุด? เฉลย : มดทอระยิด ; กำอะไรเอ่ย ไว้กินกับส้มตำ “มันเป็นอักษรที่แต่ก่อนเคยใช้แทนเสียงที่หายไปแล้วจากภาษาไทยปัจจุบัน ตอนนี้ออกเสียงเหมือนค ควาย ทำให้คำส่วนใหญ่หันไปใช้ ค ควายแทน ก็เลยเลิกใช้ ฃ ฃวด และ ฅ ฅน ไปโดยปริยาย” ดร
